Anticonceptie
Na de geboorte kan het bloedverlies tot 6-8 weken na de bevalling aanhouden. De cyclus komt weer opgang. Wanneer de eerste menstruatie plaats zal vinden kan niet van te voren gezegd worden. Bij borstvoeding kan dit zelfs uitblijven.
Ongeveer 2 weken voor je eerste menstruatie komt, vindt de eisprong plaats; het moment dat je weer zwanger kan worden. Het is verstandig om al tijdig na te denken over een anticonceptiemiddel.
Bij het laatste bezoek in de kraamperiode en tijdens de nacontrole zal de verloskundige de verschillende opties van anticonceptie met je bespreken. Sommige anticonceptiemiddelen zijn niet voor iedereen/voor iedere moment geschikt. In de borstvoedingsperiode ben je beperkt in de keuze van anticonceptiemiddelen. Mocht je meer informatie over de verschillende anticonceptiemiddelen willen dan hieronder beschikbaar is, kijk dan op de websites van anticonceptie.nl of maak gebruik van de keuzehulp op anticonceptie voor jou. Daarnaast geeft de keuzekaart voor anticonceptie na de bevalling een mooi overzicht. Op de spreekuurlocaties te Schagen en Anna Paulowna hebben wij voorbeelden (dummy’s) van verschillende anticonceptiemiddelen tot onze beschikking. Deze voorbeelden kunnen wij gebruiken bij onze voorlichting tijdens de nacontrole. Wil je de voorlichting of het voorlichtingsmateriaal eerder zien vraag hier dan naar bij de verloskundigen.
Sinds 2019 plaatsen wij als verloskundigen ook spiralen. Er zijn verschillende soorten spiralen op de markt, verdeeld onder koperspiraal en hormoonspiralen. Het koperspiraal bevat geen hormonen en is daardoor geschikt wanneer je geen hormonen mag of wilt gebruiken. Een hormoonspiraal, zoals Mirena of Kyleena bevat progestageen. Dit hormoon wordt geleidelijk afgegeven aan je baarmoeder wand. De hoeveelheid hormonen is 10 tot 30 keer minder dan bij andere hormonale anticonceptiemiddelen. Vanwege het feit dat er meerder spiralen op de markt zijn is het goed om je van te voren te verdiepen en één te kiezen die bij je past. De verloskundige kan je ook helpen bij deze keuze.
Neem voor meer informatie over het plaatsen of verwijderen van een spiraal of het Implanon telefonisch of per mail contact met ons op. Wil je een afspraak maken? Vul dan het formulier hieronder in. Nadat de afspraak is ingepland versturen wij altijd nog onze informatiebrief spiraal of informatiebrief Implanon met aanvullende informatie.
Het koperspiraal is een stukje plastic in de vorm van een ‘T’ of hoefijzer met een koperdraadje eromheen. De spiraal bevat dus geen hormonen. Het koper maakt de zaadcellen van de man inactief, zodat er geen maandelijkse bevruchting plaatsvindt. Koperspiralen hebben als bijwerking dat je er iets (10%) meer van kan gaan menstrueren. Meer, kan meer bloedverlies betekenen, of meer dagen. Ook kun je wat meer krampen tijdens je menstruatie ervaren, dit is vaak tijdelijk.
Het koperspiraaltje werkt ook als ‘morning after spiraal’ wanneer het geplaatst wordt binnen 5 dagen na onveilig vrijen. Zo kan een eventueel bevruchte eicel zich niet innestelen in de baarmoederwand.
In Nederland zijn verschillende soorten koperspiralen beschikbaar: T-Safe, Flexi T, Gynefix en Multi Safe Short. De T-safe is het meest gebruikte koperhoudende spiraal in Nederland en biedt 10 jaar bescherming tegen zwangerschap. Alle andere soorten koperspiralen bieden 5 jaar bescherming. Voor vrouwen met een baarmoeder kleiner dan 6 centimeter is er de Multi-Safe Short: een speciaal ontwikkeld koperspiraaltje. De verloskundige kan de baarmoeder opmeten om te onderzoeken welke spiraal geschikt is. Vanaf het moment na plaatsing is de koperspiraal veilig en kun je gemeenschap hebben.
Een koperspiraal is een betrouwbare anticonceptiemethode. Van de 1000 vrouwen die een koperspiraaltje gebruiken, raken er per jaar maximaal 10 vrouwen zwanger.
Progestageen wordt, in een kleine hoeveelheid, continu vanuit de spiraal afgegeven in de baarmoeder. Het zorgt ervoor dat het slijmvlies in een rustfase komt. Dit heeft als resultaat dat een eventueel bevruchte eicel niet kan innestelen. Daarnaast worden de maandelijkse bloedingen lichter en bij de meeste vrouwen minder pijnlijk. Het slijm in de baarmoederhals wordt ‘taaier’ waardoor zaadcellen er moeilijker doorheen komen. Daarnaast worden de zaadcellen minder bewegelijk waardoor ze de eicel niet kunnen bereiken. Bij 75% van de vrouwen herstelt de natuurlijke cyclus. Bij sommige vrouwen wordt de eisprong onderdrukt waardoor geen bevruchting kan ontstaan.
Het hormoonspiraaltje wordt in de baarmoeder ingebracht en kan vijf tot acht jaar blijven zitten (kyleena vijf jaar en de mirena acht jaar). Zeven dagen na het plaatsen kun je veilig geslachtsgemeenschap hebben.
Een Mirena en Kyleena spiraal is een zeer betrouwbaar anticonceptiemiddel. Van de 1000 vrouwen die een Mirena spiraal gebruiken, raken er per jaar maximaal 2 zwanger. Bij langer gebruik neemt de kans op zwangerschap nog verder af.
Meer informatie is de vinden op de website; www.anticonceptie.nl
Op het moment dat je een spiraal wilt laten plaatsen, is het belangrijk om zeker te weten dat je geen seksueel overdraagbare aandoening (SOA), ook wel geslachtsziekte genoemd, hebt. De spiraal komt tijdens het plaatsen namelijk langs de vagina en baarmoedermond. Mocht je een SOA hebben, dan kunnen bacteriën of virussen uit de vagina meegenomen worden en zo in de baarmoeder terecht komen. Wanneer deze bacteriën of virussen in de baarmoeder zitten kunnen deze zich verder verspreiden. Dit kan zorgen voor een ontsteking van het baarmoederslijmvlies of van een of beiden eileiders. Vrouwen kunnen hier ernstig ziek van worden. Ze krijgen hevige buikpijn en koorts wat soms leidt tot een ziekenhuisopname. Dit ziektebeeld wordt een PID (Pelvic Inflamatory Disese) genoemd. Als gevolg van deze ontsteking kunnen eileider(s) beschadigen. Dat zorgt voor een grotere kans op een buitenbaarmoederlijke zwangerschap of op onvruchtbaarheid.
De SOA test is beschikbaar via Puur verloskundigen.
Bij Puur verloskundigen plaatsen wij spiralen sinds 2019. De spiralen plaatsen wij zowel bij vrouwen die al bij ons bekend zijn vanuit een eerdere zwangerschap als bij vrouwen die elders onder zorg zijn geweest of nog niet eerder zwanger zijn geweest.
Redenen om géén spiraal te plaatsen
- Als je zwanger bent of zwanger kunt zijn
- Als er SOA is vastgesteld die nog niet behandeld is.
- Bij onverklaarbaar bloedverlies buiten je menstruaties om
- Bij klachten van onbegrepen onderbuikspijn
- Bij een vastgestelde afwijkende vorm van baarmoeder
- Als je weet dat je een vleesboom hebt
- Als je borst- of baarmoederhalskanker hebt, of een ander hormoonafhankelijke tumor
- Als je eerder een expulsie hebt gehad (verzakt en/of verloren spiraal)
Spiraal keuze
Eerst is het belangrijk om een keuze maken voor welk spiraal je gaat.
SOA-test
Op het moment dat je een spiraal wilt laten plaatsen, is het belangrijk om zeker te weten dat je geen seksueel overdraagbare aandoening (SOA), ook wel geslachtsziekte genoemd, hebt. Daarom adviseren wij een SOA test af te laten nemen voorafgaand aan de plaatsing. De SOA test is via Puur verloskundigen beschikbaar. Zie voor meer informatie hieronder kopje SOA test advies bij spiraal plaatsing.
Spiraal bestelling door Puur verloskundigen
Je hebt je keuze gemaakt en besloten dat je een spiraal wil laten plaatsen. Je bent goed voorgelicht over de verschillende spiraaltjes. Mocht dit niet zo zijn, of als je na het lezen van deze informatie nog vragen hebt, neem dan contact op.
Nadat je toestemming hebt gegeven zal de assistente de spiraal van keuze voor je bestellen. Je krijgt een link om de spiraal te betalen. De factuur kun je opsturen naar de verzekering (het is afhankelijk van je verzekering of de spiraal vergoed wordt).
De spiraal wordt na betaling opgestuurd naar de praktijk. Dit betekent dat je de spiraal niet zelf hoeft op te halen of mee te nemen (wel indien anders afgesproken). Na plaatsing is er kans dat je wat bloedverlies hebt, daarom kan het handig zijn om een maandverbandje mee te nemen.
Ben je verhinderd dan verzoeken wij je tijdig je afspraak af te zeggen of te verplaatsen. Indien je afspraak binnen 48 uur voor de geplande afspraak wordt afgezegd zijn wij genoodzaakt € 50.- in rekening te brengen.
Spiraal plaatsing
Het plaatsen van een spiraal kan iets gevoelig zijn. Daarom adviseren wij je 1uur voorafgaand aan het consult 2 paracetamol(1000mg) of 1 ibuprofen(400mg) in te nemen. Voor het plaatsen is het wenselijk dat de blaas niet helemaal leeg is. Daarnaast is het belangrijk dat je voor jezelf zeker weet dat je niet zwanger bent. Bij twijfel adviseren wij voorafgaand aan het plaatsen een zwangerschapstest te doen.
De spiraal wordt geplaatst met behulp van een speculum (eendenbek). Het plaatsen van een spiraal geeft kortdurende krampende pijn onder in de buik vergelijkbaar met een menstruatie. Deze pijn gaat meestal binnen een paar minuten weer weg.
Het is handig om een maandverbandje mee te nemen en een gewone onderbroek of boxershort te dragen. Na het inbrengen van de spiraal kun je wat bloed verliezen.
Na het plaatsen
Blijven de menstruatiekrampen aanhouden, dan kun je een pijnstiller gebruiken. Niet iedere vrouw heeft er last van.
De eerste drie menstruaties kunnen heviger en onregelmatiger zijn. Het kan wel 3-6 maanden duren voordat je cyclus aan de spiraal gewend is. Soms kunnen vrouwen last hebben van spotting(tussentijds bloedverlies). De hoeveelheid bloedverlies verschilt van vrouw tot vrouw, maar vermindert vaak geleidelijk tot enkele dagen bloedverlies per maand. Soms blijven de menstruaties helemaal weg, voor de Mirena is dat het geval bij 20% van de vrouwen bij Kyleena 11%.
De eerste maanden kan er een gespannen gevoel in de borsten aanwezig zijn. Meestal verdwijnen deze klachten spoedig.
Betaling
Afhankelijk van je verzekering, wordt spiraal vergoed. Anticonceptie voor vrouwen vanaf 21 jaar wordt niet vergoed vanuit de basisverzekering. Er vindt wel een vergoeding plaats indien je aanvullend verzekerd bent. De kosten voor een mirena/kyleena bedragen rond de €150. De koperspiraal kost rond de € 70.
Ben je basis verzekerd, neem dan contact op met je verzekering over het bedrag dat je zelf moeten betalen. Het plaatsen van de spiraal wordt altijd door je verzekering vergoed. Indien je de spiraal door de verloskundige laat plaatsen komen de kosten soms ten laste van het eigen risico. Indien de spiraal geplaatst wordt bij de huisarts is dit niet het geval. Ben je niet verzekerd, dan kost plaatsen van een spiraal € 73,35 (2023).
Tenslotte: We stellen je huisarts op de hoogte van je gekozen anticonceptiemethode doormiddel van een brief.
Complicaties
Elke medische ingreep geeft een kans op complicaties.
Het gebeurd zeer zelden, maar het spiraaltje kan worden uitgestoten (expulsie) door het lichaam. De kans hierop is 2-5%. Bij het gebruik van menstruatiecups is de kans op expulsie hoger dan wanneer u deze niet gebruikt. Krijgt u na plaatsing onverklaarbare buikpijn, bloedverlies of zijn de touwtjes van de spiraal niet meer voelbaar (terwijl u deze eerder wel voelde) neem dan contact met ons op.
Andere complicatierisico's zijn;
- Zwangerschap ondanks goede positie van de spiraal: 0.2-0.4%
- Ontsteking van de baarmoeder: 0.16%
- Hevig bloeden van de baarmoedermond: <0.5%
- Perforatie van de baarmoederwand 0.26%
- Onjuiste plaatsing 0.1-06%
Echo na plaatsing spiraal
Wij bieden de mogelijkheid om na plaatsing van de spiraal, tegen betaling, nog met echoscopisch onderzoek te kijken of deze op de juiste plek zit. Kosten hiervan bedragen €40,00.
Nacontrole
Indien je klachten ervaart of de touwtjes inwendig niet meer kunt voelen is het goed om contact op te nemen met puur verloskundigen om af te stemmen of een nacontrole noodzakelijk is
Na het plaatsen van de spiraal
Het plaatsen van een spiraal geeft kortdurend krampende pijn onder in de buik vergelijkbaar met een menstruatie. Sommige vrouwen kunnen zich wat misselijk of draaierig voelen kort na het plaatsen van het spiraal. Deze klachten gaan meestal binnen een paar minuten over. Blijven de menstruatiekrampen aanhouden, dan kun je een pijnstiller gebruiken. Neem dan extra rust. Niet iedere vrouw heeft er last van.
Spiraal en seksualiteit
Een koperspiraaltje is direct na het plaatsen betrouwbaar als anticonceptie. Hij is zelfs betrouwbaar tot 5 dagen na onbeschermde gemeenschap.
Als de Mirena direct aan het begin van de menstruatie wordt ingebracht ( binnen 7 dagen), ben je direct beschermd tegen zwangerschap. Indien dit op een ander tijdstip gebeurt, dan dien je nog 7 dagen aanvullende anticonceptie (condooms) te gebruiken. Meestal zul je de draadjes niet voelen tijdens het vrijen, mocht dit wel een probleem vormen, neem dan contact met ons op om de draadjes korter af te knippen.
T-safe (koperspiraal)
Het kan wel 3-6 maanden duren voordat je cyclus aan de spiraal gewend is. De eerste drie menstruaties kunnen wat heviger en onregelmatiger zijn. Bij een koperspiraal kan de menstruatie iets langer duren dan voor het plaatsen van het spiraal.
Mirena en Kyleena
De eerste 3 tot 6 maanden na het plaatsen van de Mirena (Kyleena) kan er sprake zijn van bijwerkingen. Bijwerkingen die kunnen voorkomen zijn meer of minder bloedverlies, tussentijds bloedverlies (druppels) of het wegblijven van de menstruatie. Daarnaast komen ook hoofdpijn, buikpijn, gespannen gevoel in de borsten, rugpijn en meer vaginale afscheiding voor. Dit verschilt per vrouw. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf.
Het kan enkele maanden duren tot er een nieuw evenwicht is gevonden met betrekking tot het bloedingspatroon. De hoeveelheid bloedverlies verschilt van vrouw tot vrouw, maar vermindert meestal geleidelijk. Een jaar na plaatsing van de spiraal Mirena heeft ongeveer 75% van de vrouwen licht bloedverlies gedurende 2 dagen per maand, terwijl 20% van de vrouwen helemaal geen bloedverlies meer heeft. Voor de Kyleena is dat 11 %.
Wanneer moet je contact opnemen met de verloskundige?
Belinstructie na het plaatsen van een spiraal
In de volgende gevallen is het verstandig contact op te nemen met de verloskundige:
• Als je denkt dat je zwanger bent
• Bij aanhoudende pijn in de onderbuik, koorts of ongewone/abnormale afscheiding
• Bij sterk of langdurig bloedverlies of plotselinge verandering in de menstruatie
• Bij pijn tijdens het vrijen
• Als je het kunststofgedeelte van de spiraal kunt voelen
• Als je de draadjes niet meer kunt voelen
Controle na het plaatsen van een spiraal
Na een ongecompliceerde plaatsing van een spiraal is het volgens de laatste inzichten niet medisch noodzakelijk om de locatie van het spiraal echografisch te controleren. Na plaatsing wordt daarom geen standaard echo gemaakt.
Indien de verloskundige het wel noodzakelijk vind om een echo te laten maken, zal zij dit aangeven tijdens het consult. Zij zal dan ook adviseren wanneer de echo geadviseerd is. Indien, door ons aangegeven, medische noodzaak voor een echo ontstaat zal deze kosteloos aangeboden worden.
Indien je op eigen wens de locatie van de spiraal wilt laten controleren, kun je kiezen voor een echo tegen eigen betaling. De kosten voor de echo spiraal controle bedragen € 40.- (2024).
Het doel van een echo na plaatsing is om de locatie van het spiraal in de baarmoeder te beoordelen. Dit kunnen wij doen, bij medische noodzaak of eigen wens, door middel van een inwendige echo. De baarmoeder en de locatie van het spiraal wordt tijdens het onderzoek beoordeeld.
Het uitvoeren van een inwendige echo is niet pijnlijk, maar kan wel oncomfortabel zijn. We raden je aan om voor het onderzoek te plassen.
Als je wilt kun je ook zelf controleren of de spiraal nog goed zit: aan het einde van de menstruatie kun je met je vinger voorzichtig de draadjes voelen zitten bij de baarmoedermond. (De draadjes bevinden zich boven in de vagina, bij de ingang van de baarmoeder, de baarmoederhals (cervix). Trek niet aan de draadjes, want dan kun je de spiraal er per ongeluk uit trekken).
Het gebruik van menstruatiecups
Menstruatiecups worden door veel vrouwen gezien als een milieuvriendelijke en praktisch alternatief om tijdens hun menstruatie te gebruiken. Maar kan het gebruik van een menstruatiecup zorgen voor een verhoogd risico op uitstoting (expulsie) van het spiraaltje? Expulsie komt ook voor bij vrouwen die geen cup gebruiken en dit kan verschillende oorzaken hebben. De kans op expulsie van het spiraaltje is ongeveer 2-5%. Uit onderzoek (mei 2020) bleek een verhoogde kans op expulsie voor cup-gebruikers. De vrouwen werden 2 jaar gevolgd na het plaatsen van het spiraal. In de groep cup-gebruikers werd door 17% van de vrouwen en expulsie ervaren. Dit ten opzichte van 5% van de vrouwen die geen cup gebruiken. We willen jullie graag inlichten dat er een verhoogd risico is op expulsie indien een menstruatiecup gebruikt wordt. Mocht je ervoor kiezen de menstruatiecup te gebruiken, dan adviseren wij om de cup voorzichtig (met zo min mogelijk vacuüm) te verwijderen.
Als er nog vragen of opmerkingen zijn, horen wij het graag.
Bij Puur verloskundigen kan je terecht voor deskundige zorg op het gebied van verloskunde en vrouwengezondheid en dus ook voor het verwijderen van een anticonceptie spiraal.
Reden van verwijderen?
Zwangerschapswens? Het verwijderen van een anticonceptie spiraal is een belangrijke stap op weg naar het realiseren van een gezonde zwangerschap.
Bijwerkingen: Bij deze reden vragen wij je of je nog opties wilt proberen voordat je kiest om het spiraal te laten verwijderen, bijvoorbeeld bij een ongunstig bloedingspatroon. Indien dit niet gewenst of niet effectief gebleken is, kunnen wij het spiraal voor je verwijderen
Afspraak inplannen
Het inplannen van een afspraak voor het verwijderen van een spiraal kan door contact met onze assistente op te nemen. Zij vraagt naar algemene informatie, zoals je naam en adres. Deze zijn nodig om het verwijderen bij je zorgverzekeraar te declareren. Verwijderen wordt vergoed vanuit de basisverzekering.
Spiraal verwijderen
Het verwijderen van het spiraal is over het algemeen een snelle en eenvoudige procedure. Onze verloskundige zal dit voorzichtig en zorgvuldig uitvoeren.
Implanon is een hormonaal anticonceptiemiddel dat etonogestrel, een synthetisch progestageen, bevat. Het staafje wordt onder de huid van de bovenarm geplaatst en geeft continu een kleine hoeveelheid hormonen af, waardoor ovulatie wordt onderdrukt en het baarmoederhalsslijmvlies wordt gewijzigd om de doorgang van zaadcellen te belemmeren.
Betrouwbaarheid
De Implanon is buitengewoon effectief. De kans dat je toch zwanger wordt met het hormoonstaafje is heel klein. Van de 1000 vrouwen met een hormoonstaafje, worden er minder dan 5 per jaar toch zwanger. De kans op zwangerschap bij een Implanon is daarmee dus 0,02%. Hiermee is de Implanon de meest veilige anticonceptie methode die er is. Het biedt bescherming tegen zwangerschap gedurende maximaal drie jaar, waardoor het een handige lange termijnoplossing is voor vrouwen die betrouwbare anticonceptie wensen.
Bijwerkingen en bloedingspatroon
Tijdens het gebruik van Implanon NXT is het waarschijnlijk dat er veranderingen in het bloedingspatroon optreden (onregelmatig bloedingspatroon, verandering van intensiteit of duur van de bloedingen). Amenorroe (het uitblijven van periodiek menstrueel bloedverlies) werd gerapporteerd bij 1 op de 5 vrouwen, terwijl ook door 1 op de 5 vrouwen herhaald en/of langdurig optreden van bloedingen gerapporteerd werd. Het bloedingspatroon in de eerste drie maanden geeft bij veel vrouwen een goede indicatie voor het patroon in de tijd erna.
Na het plaatsen kan je bijwerkingen krijgen zoals hoofdpijn (24%), huidafwijkingen (10%), pijnlijk of gespannen borsten (10%), toename lichaamsgewicht etc. Vaak verdwijnen de bijwerkingen na 3 maanden.
Voordelen van Implanon
- Het staafje is discreet en vereist geen dagelijkse aandacht.
- Omkeerbaar: De vruchtbaarheid keert over het algemeen snel terug na verwijdering van het staafje.
- Lichte menstruatie: Veel vrouwen ervaren lichtere menstruaties of geen menstruaties tijdens het gebruik van Implanon.
- Mag gebruikt worden bij het geven van borstvoeding
Contra-indicaties plaatsing impanon
Een Implanon is in onderstaande opties geen goede keuze
- Als je zwanger bent of kunt zijn
- Als je onverklaarbaar bloedverlies hebt buiten je menstruaties om
- Als je borst- of baarmoederhalskanker hebt (gehad), of een ander hormoonafhankelijke tumor
- Als je epilepsie hebt en hier medicijnen voor gebruikt
Bij Puur Verloskundigen kun je terecht voor zowel het plaatsen als het verwijderen van de Implanon.
Plaatsing implanon NXT
Voorafgaand aan de plaatsing wordt lokale verdoving in de bovenarm toegediend om eventuele ongemakken te minimaliseren. Het inbrengen, net onder de huid in de bovenarm, wordt gedaan met behulp van speciale soort naald. Over het algemeen gaat het inbrengen snel, circa 30 seconde. Het staafje wordt nauwkeurig onder de huid van de bovenarm geplaatst waarna het staafje onzichtbaar, maar wel voelbaar is.
Aanvullende informatie is te lezen op anticonceptie.nl.